S T A T U T
INSTYTUTU DZIEDZICTWA MYŚLI NARODOWEJ
IM. ROMANA DMOWSKIEGO i IGNACEGO JANA PADEREWSKIEGO

ROZDZIAŁ I
POSTANOWIENIA OGÓLNE

§ 1. 1. Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego, zwany dalej „Instytutem”, jest instytucją kultury prowadzoną jako wspólna instytucja kultury przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, zwanego dalej „Ministrem”, oraz Miasto Otwock, zwane dalej „Miastem”, i działającą w szczególności na podstawie:

1) ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2020 r. poz. 194 oraz z 2023 r. poz. 1662), zwanej dalej „ustawą o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej”;
2) ustawy z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach (Dz. U. z 2022 r. poz. 385), zwanej dalej „ustawą o muzeach”;
3) umowy z dnia 22 listopada 2023 r. w sprawie prowadzenia jako wspólnej instytucji kultury pod nazwą Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego, zwanej dalej „Umową”;
4) niniejszego Statutu.
2. Nadzór nad Instytutem, z zastrzeżeniem uprawnień Miasta wynikających z Umowy i Statutu, sprawuje Minister.

§ 2. 1. Siedzibą Instytutu jest miasto stołeczne Warszawa, a terenem działania – obszar Rzeczypospolitej Polskiej i zagranica.
2. Organizatorami Instytutu są Minister i Miasto.
3. Instytut podlega wpisowi do rejestru instytucji kultury prowadzonego przez Ministra i posiada osobowość prawną.

ROZDZIAŁ II
ZAKRES DZIAŁALNOŚCI

§ 3. Do zakresu działalności Instytutu należy:
1) realizacja polityki pamięci w zakresie historii i dziedzictwa Polski, w tym dorobku polskiej myśli społeczno-politycznej, ze szczególnym uwzględnieniem myśli narodowej, katolicko-społecznej i konserwatywnej;
2) tworzenie podstaw naukowych dla rozwoju wiedzy o historii i dziedzictwie Polski, ze szczególnym uwzględnieniem polskiej myśli społeczno-politycznej;
3) upowszechnianie wiedzy o historii i dziedzictwie Polski, ze szczególnym uwzględnieniem polskiej myśli społeczno-politycznej;
4) prowadzenie badań nad historią i dziedzictwem Polski, ze szczególnym uwzględnieniem polskiej myśli społeczno-politycznej;
5) inspirowanie, wspieranie i upowszechnianie zjawisk w nauce, kulturze i sztuce nawiązujących do dziedzictwa polskiej historii;
6) zorganizowanie i prowadzenie Muzeum Dziedzictwa Chrześcijańsko-Narodowego jako placówki o rozbudowanym programie wystawienniczym, edukacyjnym, naukowym, wydawniczym i promocyjnym, zwanego dalej „Muzeum”;
7) pozyskiwanie obiektów do kolekcji Muzeum;
8) zorganizowanie i prowadzenie Izby Pamięci Ignacego Jana Paderewskiego w Otwocku jako placówki o charakterze wystawienniczym, naukowym i edukacyjnym.

§ 4. 1. Działania objęte zakresem § 3 Instytut realizuje przez:
1) tworzenie, organizowanie i realizację własnych programów z zakresu polityki pamięci, w tym programów edukacyjnych, stypendialnych i dotacyjnych oraz obsługę programów Ministra;
2) prowadzenie działalności badawczej;
3) prowadzenie działalności wydawniczej, dokumentacyjnej, informacyjnej i promocyjnej;
4) organizowanie wystaw stałych, czasowych oraz objazdowych;
5) prowadzenie działalności upowszechniającej kulturę;
6) prowadzenie działań związanych z cyfryzacją, digitalizacją i udostępnianiem materiałów dotyczących przedmiotu działania Instytutu;
7) przyznawanie nagród i wyróżnień osobom i podmiotom zasłużonym dla polskiego dziedzictwa.
2. Instytut może w zakresie swojej działalności współpracować z instytucjami krajowymi i zagranicznymi, w tym polonijnymi, organizacjami pozarządowymi, mediami, osobami fizycznymi i innymi podmiotami.

ROZDZIAŁ III
ZARZĄDZANIE I ORGANIZACJA

§ 5. Organami Instytutu są: Dyrektor, zwany dalej „Dyrektorem”, oraz Rada Programowa, zwana dalej „Radą”.
§ 6. 1. Dyrektor zarządza działalnością Instytutu i reprezentuje go na zewnątrz.
2. Do obowiązków Dyrektora należy realizacja zadań statutowych, a w szczególności:
1) odpowiedzialność za bieżącą działalność Instytutu;
2) przygotowywanie strategii, programów działania i planów finansowych Instytutu;
3) nadzór nad realizacją przygotowanych programów działania i wykonaniem planów finansowych Instytutu;
4) sporządzanie sprawozdań z działalności i sprawozdań finansowych za każdy rok budżetowy;
5) wydawanie wewnętrznych regulaminów, zarządzeń i innych dokumentów wewnętrznych Instytutu;
6) wykonywanie uprawnień przewidzianych dla podmiotu, który utworzył Muzeum określonych w odrębnych przepisach.
3. Dyrektora powołuje i odwołuje Minister, za zgodą Miasta, w trybie określonym ustawą o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.
4. Dyrektor zarządza Instytutem przy pomocy trzech zastępców Dyrektora.
5. Zastępcę Dyrektora powołuje i odwołuje Dyrektor po uzyskaniu opinii Ministra i Miasta.

§ 7. 1. Rada jest organem doradczym i opiniodawczym Instytutu.
2. W skład Rady wchodzi 17 członków, w tym 15 wskazanych przez Ministra i 2 wskazanych przez Miasto, powoływanych przez Ministra na okres trzech lat.
3. Do zadań Rady należy w szczególności:
1) opiniowanie strategii, programów działania i planów finansowych Instytutu;
2) opiniowanie realizacji zadań Instytutu;
3) wyrażanie opinii i składanie wniosków do Dyrektora we wszystkich istotnych sprawach dotyczących Instytutu i jego działalności, w tym w sprawach, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 7;
4) pomoc w poszukiwaniu nowych form wsparcia organizacyjnego, koncepcyjnego i finansowego działalności Instytutu;
5) pomoc w promowaniu działalności Instytutu.
4. Pierwsze posiedzenie Rady zwołuje Dyrektor.
5. Dyrektor Instytutu wyznacza przewodniczącego Rady.
6. Członkowie Rady wybierają spośród siebie dwóch zastępców Przewodniczącego.
7. Przewodniczący kieruje pracami Rady oraz zwołuje jej posiedzenia.
8. Przewodniczący zwołuje posiedzenie Rady w zależności od potrzeb, nie rzadziej jednak niż raz na pół roku.
9. Posiedzenie Rady może być zwołane w trybie nadzwyczajnym na wniosek Ministra, Miasta, Dyrektora lub na wniosek co najmniej połowy składu Rady.
10. Członkostwo w Radzie ustaje przed upływem kadencji w razie:
1) zrzeczenia się;
2) śmierci;
3) prawomocnego orzeczenia środka karnego pozbawienia praw publicznych, ubezwłasnowolnienia lub choroby trwale uniemożlwiającej wykonywanie obowiązków;
4) odwołania przez Ministra, z powodu niewykonywania obowiązków członka Rady wynikających z niniejszego Statutu lub regulaminu, o którym mowa w ust. 11.

11. Szczegółowy tryb działania Rady określa jej regulamin nadawany zarządzeniem Dyrektora po uprzednim zatwierdzeniu przez Ministra za zgodą Miasta.

§ 8. 1. Instytut może tworzyć filie i oddziały specjalistyczne.
2. Tworzenie, łączenie i likwidacja filii i oddziałów specjalistycznych Instytutu następuje na podstawie zarządzenia Dyrektora, po uzyskaniu zgody Ministra i Miasta.
3. Organizację wewnętrzną Instytutu określa regulamin organizacyjny nadany zarządzeniem Dyrektora, w trybie określonym w art. 13 ust. 3 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.
4. W ramach struktury organizacyjnej Instytutu działa Muzeum.
5. Organizację Muzeum określa regulamin nadany zarządzeniem Dyrektora, uzgodniony z Ministrem w trybie określonym w art. 6 ust. 6 i 7 ustawy o muzeach.
6. W ramach struktury organizacyjnej Instytutu działa Izba Pamięci Ignacego Jana Paderewskiego w Otwocku.
7. Organizację Izby Pamięci określa regulamin, o którym mowa w ust. 3.

ROZDZIAŁ IV
GOSPODARKA FINANSOWA

§ 9. 1. Instytut prowadzi samodzielną gospodarkę finansową na zasadach określonych w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.
2. Źródłami finansowania działalności Instytutu są:
1) środki przekazywane przez Ministra i Miasto w postaci dotacji:
a) podmiotowej na dofinansowanie działalności bieżącej w zakresie realizowanych zadań statutowych, w tym na utrzymanie i remonty obiektów,
b) celowej na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji,
c) celowej na realizację wskazanych zadań i programów;
2) przychody z tytułu wykonywania zadań na rzecz organizacji rządowych, jednostek samorządu terytorialnego oraz innych instytucji i organizacji;
3) środki, w tym pozabudżetowe, pochodzące z funduszy krajowych i zagranicznych;
4) środki z tytułu spadków, zapisów i darowizn otrzymywanych w postaci pieniężnej od osób fizycznych i prawnych;
5) przychody z mienia, w szczególności z najmu oraz z dzierżawy i innych umów o podobnym charakterze;
6) odsetki z lokat bankowych;
7) przychody ze sprzedaży majątku, rzeczy i praw oraz przychody ze świadczenia usług;
8) przychody z prowadzonej działalności dodatkowej.
3. Dyrektor Instytutu zapewnia terminowe sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego, jego zbadanie przez firmę audytorską i przedłożenie go do zatwierdzenia Ministrowi. Wyboru firmy audytorskiej dokonuje Minister.

§ 10. 1. Instytut może prowadzić - jako dodatkową - działalność odpłatną według zasad określonych w obowiązujących przepisach, zbieżną z celami statutowymi.
2. Działalność, określona w ust. 1, może być prowadzona w zakresie:
1) produkcji i sprzedaży czasopism, wydawnictw książkowych i innych publikacji;
2) udzielania licencji i sprzedaży praw autorskich;
3) wynajmu nieruchomości i lokali;
4) usług cyfryzacji i digitalizacji;
5) organizacji imprez, w tym szkoleń, konferencji, warsztatów i wyjazdów studyjnych;
6) obsługi ruchu turystycznego, w tym sprzedaży biletów, oferty edukacyjnej oraz publikacji.
3. Dochód z działalności dodatkowej odpłatnej może zostać wykorzystany wyłącznie na realizację celów i zadań statutowych Instytutu.

§ 11. 1. Dyrektor Instytutu dokonuje w imieniu Instytutu czynności prawnych, w tym składa oświadczenia w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych.
2. Dyrektor Instytutu może udzielić w formie pisemnej pełnomocnictwa zastępcy Dyrektora, głównemu księgowemu lub innej osobie, określając jego zakres i sposób reprezentacji.
3. Udzielenie i odwołanie pełnomocnictwa podlega ujawnieniu w rejestrze instytucji kultury prowadzonym przez Ministra, za wyjątkiem pełnomocnictw procesowych.

ROZDZIAŁ V
PRZEPIS KOŃCOWY

§ 12. 1. Połączenia, podziału lub likwidacji Instytutu dokonuje Minister, za zgodą Miasta, na zasadach i w trybie przewidzianym w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.
2. Wszelkie zmiany niniejszego Statutu dokonywane są w trybie określonym dla jego nadania.